Tuja zwana również żywotnikiem to roślina iglasta z rodziny cyprysowatych. Występuje w pięciu gatunkach – trzy pochodzą z Azji i dwa z Ameryki Północnej. Tuja może być krzewem lub drzewem. Znamy ją wszyscy jako bardzo popularną roślinę ozdobną.
Dla wyglądu tui charakterystyczny jest układ gałęzi w jednej płaszczyźnie. Liście przybierają najpierw formę szpilek, później stają się łuskowate. Dzięki temu, że tuja jest rośliną zimozieloną zdobi nasze ogrody, tarasy i balkony cały rok. Ma bogatą kolorystykę – różne odcienie barwy zielonej, żółtej i szmaragdowej. Zróżnicowane kolory i pokrój tui zależą od jej odmiany. Jej charakterystyczną cechą jest łatwość kształtowania w różne formy np. słupkowe, piramidalne, kuliste.
Największą popularnością wśród właścicieli polskich ogrodów cieszy się tuja szmaragdowa.
Aby zachować roślinę w dobrym zdrowiu i formować jej kształt konieczne jest regularne przycinanie. Wymaga to od miłośników tui wiedzy, troski i uwagi, aby nie zniszczyć swego ulubieńca. Konieczna będzie chirurgiczna precyzja i świadomość nabywania coraz większych umiejętności z czasem.
Pierwszego zabiegu cięcia dokonujemy przed rozpoczęciem okresu wegetacji (kiedy minął czas wiosennych przymrozków). Najlepiej, kiedy będzie to druga połowa marca lub początek kwietnia. Dobrą inwestycją w rozrośnięcie tui będzie skrócenie czubka. Boczne pędy należy przyciąć o około połowę długości, usunąć uschnięte i uszkodzone.
Drugiego cięcia dokonujemy w czerwcu. Wtedy młode pędy mają kilkanaście centymetrów, a my je skracamy o 2/3 długości.
Czas na ostatnie przycinanie przychodzi pod koniec lipca, najpóźniej w połowie sierpnia. Zabieg polega na skróceniu pędów o 1cm. Potem musimy dać roślinie możliwość zagojenia cięć i przygotowanie do zimy.
Tuja jest roślina bardzo plastyczną , jeśli chodzi o formowanie. Jest duża i ma miękką teksturę liści. Właściciel powinien zachować skromność i ocenić realnie swoje umiejętności. Początkowo najłatwiej będzie mu stworzyć stożek lub kulę. Takie wyrafinowane formy jak spirala lub trzy kule są przeznaczone dla bardzo doświadczonych miłośników tui. Aby roślina była gotowa do formowania musi najpierw przejść przez dwuletni okres zagęszczania.
Narzędziem do przycinania mogą być nożyce ręczne do żywopłotu. W przypadku tui sprawdzają się nożyce z pofałdowanym brzegiem ostrza. Tego typu narzędzia zapobiegają wyślizgiwaniu się grubszych pędów z ostrzy podczas cięcia. Używanie nożyc elektrycznych wymaga powtarzania zabiegu 2-3 razy w ciągu okresu wegetacyjnego. Cięcie zbyt grubych pędów (1 cm średnicy i grubszych) tym typem narzędzi może uszkadzać pędy lub wcale ich nie ścinać.
